BC Architects en Civic Architects renoveren samen een oude industriële site in Sint-Jans-Molenbeek

Het Brusselse Gewest lanceerde een opdracht voor de renovatie van een oude industriële site in Sint-Jans-Molenbeek en de transformatie ervan tot een nieuwe artistieke en creatieve pool Manchester. Deze wedstrijd werd gewonnen door het Brusselse architectenbureau BC Architects, i.s.m. Civic Architects. Andere kandidaten die deelnamen zijn Dierendonckblancke architecten + Mamout architectes; Monsieur Pascal + Encore Heureux – CLN + AAAR; OUEST + HBAAT

Met deze opdracht wil het gewest het rijke industriële verleden van de gebouwen herwaarderen en interactie creëren met talrijke creatieve initiatieven in de Heyvaertwijk. Vandaag zitten oa. Recyclart en Decoratelier in de gebouwen. Deze zouden hun plek behouden, ook tijdens de renovatiewerken. Nadien zullen ook andere instellingen een plek krijgen in het complex. “De benadering van BC Architects respecteert de interessantste gebouwen van de site en verbindt deze op een innovatieve manier met elkaar en met de Manchesterstraat, waarbij tegelijk een openbare ruimte wordt gecreëerd op het dak.” (Gilles Delforge, directeur van de MSI)

BC Architects zijn gevestigd in de Kanaalzone, dezelfde buurt waarin dit project ligt, waardoor ze voeling hebben met de wijk. Voor hen was het belangrijk om de interessante gebouwen van de site te respecteren en deze onderling, maar ook met de straat te verbinden op een innovatieve manier. “Het is een site met veel kwaliteiten. Die moeten simpelweg bewaard worden. Andere moeten weer naar boven gehaald worden en nog andere moeten kunnen floreren dankzij enkele gerichte ingrepen.” (Wesley Degreef van BC Architects, De Standaard 9/09/2021). BC Architects + Civic Architects beseffen dat de basis voor het project al aanwezig is in de wijk: het sociale ecosysteem in de omgeving, het waardevolle industriële erfgoed en de rijke verhalen die erin besloten liggen, de aanwezige spelers waaronder Recyclart en Decoratelier en de bestaande structuren en materialen.

Gezien het gebrek aan openbare ruimte en groen in de omgeving, trachten de ontwerpers de openbare ruimte van de site toegankelijker te maken. Dit realiseren ze onder meer via een laagdrempelig publieksgebouw. Momenteel bevinden zich twee pleinen achter de gevelmuur, gescheiden door een smal gebouw. “De pleinen zijn vrijwel volledig verhard. We hebben ervoor geopteerd om ze met stenen in te richten, zodat de ruimte bruikbaar blijft voor activiteiten. De groenvoorziening hebben we naar de zijkanten gehaald, in een ommuurde stadsoase. Boven op de opslagplaats komt een daktuin met een lichte paviljoenbouw erop.” aldus Emile Deroose van BC Architects (DS 9/09/2021). Met de opslagplaats zouden ze een oplossing willen bieden voor parkeerruimte. Een ondergrondse garage zou het budget te zwaar belasten en zou ook omstreden zijn in die omgeving. In plaats daarvan richten ze parkeerplaatsen in in de opslagplaats, te bereiken via een stevige goederenlift.

Via een circulaire strategie werken ze tijdens de bouw met een maximaal hergebruik van de bestaande ruimten en materialen. Zo worden bijvoorbeeld de bakstenen van afgebroken delen van het bestaande gebouw hergebruikt bij de bouw van nieuwe constructies.

Flexibiliteit van het gebouw en een ‘open’ ontwerp staan centraal bij hun voorstel. Om te streven naar een aantrekkelijke, laagdrempelige, robuuste en klimaatvriendelijke leef-en werkomgeving, werkte de ontwerpers oa. samen met: Architecture Workroom Brussels (burgerparticipatie), Cenergie (speciale technieken en EPB), BAS (stabiliteitsstudies), Callebaut Architecten (expertise in restauratie en erfgoed), Atelier Arne Deruyter (landschapsarchitectuur), Abesco (coördinatie veiligheid en gezondheid).