A+252

In 1861 publiceerde de Duitse architect Gottfried Semper (1803-1879) het boek ‘Der Stil in den Technischen und Tektonischen Künsten oder Praktische Ästhetik’. Semper, bekend om zijn ideeën over de Ringstraße in Wenen – nu net 150 jaar geleden geopend door keizer Franz Jozef –, had en heeft nog steeds via zijn geschriften een belangrijke invloed op het architectuuronderwijs. Een minder bekend werk van hem is het Semperdepot uit 1874, ontworpen als stapelplaats voor decorstukken van het k.k. Hoftheater te Wenen. Gebouwd op een driehoekig terrein bestaat het voornamelijk uit een galerijsysteem in filigraanstructuur met kolommen van zes meter hoogte – een pragmatische ruimte waarin bouwkundige structuur en ruimtelijkheid een eenheid vormen. Sempers gedachtegoed werd gewaardeerd door Adolf Loos die voor zijn Looshaus te Wenen de perceptie van constructie een andere rol toedraagt. De cipollino-marmeren kolommen op het gelijkvloers vertellen, doordat het marmer niet in draagkrachtige richting is geplaatst, dat ze geen dragende functie hebben, maar wel een geschiedkundig referentiemodel zijn. Het is tevens de constructieve horizontale geleding van de gevel naar Amerikaans model en de technische ‘kundigheid’ die Loos gebruikt als interpretatie van beeld en ervaring en het ‘lezen’ van architectuur. Een gevel met beeldverwarring en constructieve afwezigheid, maar hierdoor dubbel gelaagd.

Nieuwe constructies en technische vaardigheden gingen steeds gepaard met de ontwikkelingen van materialen, en de mogelijkheden van de tijd. Computersimulaties en 3D-modellen maken vandaag nieuwe uitdrukkingen en dus een andere architectuurtaal mogelijk. Het oeuvre van Zaha Hadid, de technische concepten van ingenieur Hanif Kara, en de zoektocht naar een gewijzigde manier van technisch denken (‘parametricisme’), toonden een andere architectuurervaring als uitvoerbaar.