In de goede richting

Te midden van de Waalse stedelijke wildgroei bouwde een bewonerscollectief een klein, alternatief cohousingproject, ‘Seucha’ genaamd. Wonen en biologisch tuinieren gaan hand in hand op dit perceel nabij het station. Bovendien bieden de tien rijhuizen samen een interessante staalkaart van ecologische bouwtechnieken en zuinige energieoplossingen.

Als je wat rondhangt op webpagina’s vol architectuurporno, kom je dagelijks wel een architect tegen die opschept over zijn laatste, vrijstaande villa “pal in de natuur”. So eighties! Het discours dat verleidelijke maar ongezonde constructies van klimaatcriminelen met een architectendiploma blijft verheerlijken, behoort tot het verleden. Seucha is in dit opzicht een hoopgevende tegenhanger.

Het project wordt opgestart door een eerste kern van vijf gezinnen die een terrein van 4 hectare vindt op 400 meter van het station van Profondsart, langs de RER-lijn Brussel-Ottignies. De locatie voldoet meteen aan de doelstelling om het autogebruik te beperken. Maar van dit grote perceel mag slechts een strook van 45 are worden bebouwd; de rest moet landbouwzone blijven.

Het masterplan, getekend door Karbon’, speelt met de verhoudingen tussen gedeelde en privéruimte. Een grote, gemeenschappelijke, naar de buurt gerichte open ruimte is langs drie zijden omzoomd door een poreus gebouw: één vleugel herbergt gedeelde gebouwen, de twee andere vleugels herbergen rijwoningen.

De samenwerking met de bevoegde overheden verloopt vlot. Alleen de provincie Waals-Brabant volhardt in haar slechte gewoonte van ongebreidelde stadsuitbreiding¹ en vindt de woningen – ondanks hun oppervlakte van 250 m2 – “te klein”². De provincie zou ook graag “de dichtheid van het project verminderen” van tien naar acht woningen. Seucha laat zich gelukkig niet van de wijs brengen door die ‘goede raad’. De Waalse betonstop, Stop Béton 2050, laat toch eerder vermoeden dat de provincie voorstander zou zijn van een zuinig gebruik van het grondgebied en zou vragen om de dichtheid op te trekken van twintig naar veertig woningen/ ha? Dat is tenminste wat het referentiekader van het Waals Gewest inzake duurzame wijken voorschrijft voor projecten in stationsbuurten.

Als je kijkt naar het meer recente en nog ambitieuzere Moratoire sur les nouvelles constructions³, kun je ook stellen dat dit project nog duurzamer was geweest als het voor een terrein gekozen had waarop al gebouwd was geweest. Dat klopt ook, maar laten we niet uit het oog verliezen dat het project veel aandacht schenkt aan biologisch tuinieren. Het programma heeft ook een gemeenschapsvormend luik met een gedeelde werkplaats en een polyvalente zaal voor de bewoners, waar ook de buren welkom zijn voor koorrepetities, yoga en concerten. Zo ontstaat er een echt ‘wij’-gevoel, een sociale dimensie die in villawijken compleet zoek is.

De kwaliteiten van Seucha komen ook tot uiting in de woningen zelf. Ze zijn een heuse staalkaart van ecologische bouwtechnieken en zuinige energieoplossingen. Elke woning heeft een dragend houtskelet met een isolatie van ingeblazen cellulose (30 cm) of volgens het Pailletech-systeem (houtskelet + stro). De scheimuren zijn tussen de kepers opgevuld met stampleemstenen van Argibat (30 ton per huis!).

[…]