Dorpse woonkwaliteit onder de kerktoren

Vanaf een afstand zou het zomaar een historische woonhof kunnen zijn, aan de rand van het pittoreske stadje Lo te midden van het polderlandschap. Vijf tweelingwoningen, aan elkaar geregen met een bakstenen muur, rond een collectieve tuin. Deze sociale woningen, ontworpen door Architectenbureau Bart Dehaene, dragen het DNA van het dorp in zich.

Een straatje met een karrenspoor krijgt vorm door zes gelijkaardige woningen aan de overkant. De lage muur tussen twee robuuste woonvolumes met mansardedak buigt de blik naar de verte. De daken op de hoeken lijken gevouwen als een origami. Vier bijzondere kolommen torsen, als gebeeldhouwde kariatiden, de lasten van het dak op de hoeken. De muren in de karakteristieke gele baksteen van de streek zijn nu en dan onderbroken door grijze vlekken.

Dichterbij tonen de kolommen meer detail. Een koolmeesje drinkt toevallig wat water uit een schaal rondom. Enkele plantjes hangen aan een tweede kolom. Onze fantasie slaat op hol als we ons inbeelden hoe de gaten in een platte schijf het mogelijk maken om op een zomeravond bij wat kaarslicht gezellig met de buren te keuvelen. Hier is ruimte voor ontmoeting, voor een wooncultuur die het individuele overstijgt.

Aan de achterzijde openbaart zich een collectief grasveld, afgescheiden van de privétuinen maar voor iedereen toegankelijk via een laag tuinhek van kastanjehout. Hier heb

je uitzicht op de open ruimte aan de ene kant, en op de kerktoren aan de andere. Een eenvoudige, landelijk aandoende constructie in zwart gebeitste planken herbergt de auto’s. Samen met enkele tuinbergingen achter de lage tuinmuur vernauwt deze de toegang tot een binnengebied, zodat een zekere intimiteit ontstaat zonder harde grenzen.

Dit is geen historische woonhof, maar een hedendaags ensemble met zestien sociale woningen dat begin 2020 werd opgeleverd. Het ontwerp lijkt volledig opgebouwd uit het dorpse DNA van Lo. Het is aannemelijk dat de dubbelwoningen teruggaan op een typische lokale mansardewoning die intussen uit het straatbeeld verdween. Dat het ontwerp refereert aan een projecttekening van de Zweedse architect Sigurd Lewerentz van met een lage muur verbonden woningen, zou wel kunnen verrassen.

De hoekpanden met de beschreven kolommen zijn sociale huurwoningen, terwijl de overige dubbelhuizen te koop werden aangeboden. Binnenin spreiden ze allemaal een gelijkaardige generositeit tentoon. De dakverdieping biedt telkens ruimte aan een extra kamer en een zolderberging. Goed geplaatste dakramen laten daglicht over de traptreden tot diep in de woning stromen. De sociale huurwoningen op de hoeken beschikken over een kamer minder dan de koophuizen, maar ze krijgen een groter ruimtegevoel dankzij de hoekverdraaiingen en de zachte eigendomsgrenzen tussen privaat en collectief domein. Het zijn ook deze woningen die de bewoners een vergezicht door de dorpsstraat bieden.

[…]