Norell/Rodhe

A+ In de huidige context van klimaatbewustzijn is duurzaamheid een van de hoofdbezorgdheden binnen de bouwsector. Hoe integreren jullie hergebruik in jullie projecten?

Daniel Norell (DN) Hergebruik is voor ons een interessante manier om tot een ontwerp te komen, omdat het de traditionele aanpak omkeert. Vroeger begon het ontwerp bij een abstracte schets van de ruimte en pas in laatste instantie werden de te gebruiken materialen bepaald. Bij hergebruik werken we met een beperkte bibliotheek aan bestaande materialen of elementen. Het materiaal komt voor de ruimte.

Hergebruik is een thema dat ook architectuurhistorici en -theoretici boeit. La spolia, het gebruik van bouwelementen uit de antieke oudheid in de middeleeuwen, heeft onze praktijk zeker beïnvloed.

A+ Jullie project Eldberget (‘de berg van vuur’) illustreert dit proces. Maar duurzaamheid lijkt ons daar niet de enige reden waarom jullie systematisch en op grote schaal gebouwen, elementen en materialen uit de oude stad Kiruna hergebruiken. Kun je ons hier meer over vertellen?

Einar Rodhe (ER) Dit project, dat deel uitmaakt van het New European Bauhaus-initiatief, is een visie voor een nieuwe, hertekende wijk rond de stilgelegde Tuolluvaara-mijn.

Het feit dat delen van het oude stadscentrum van Kiruna worden gesloopt, biedt een unieke kans om bouwelementen en materialen van daar te hergebruiken. Een nieuwe, kleinschalige wijk zal zo vorm krijgen en volledig gebouwd worden met de gerecupereerde materialen.

Op die manier vertellen de gebouwen die in Tuolluvaara zullen komen, verhalen over de oude Arctische stad Kiruna die aan het verdwijnen is. De gebouwen zullen haar identiteit vormgeven, binnen nieuwe configuraties.

De inwoners verwijzen nu naar die oude gebouwen met bijnamen, die deel uitmaken van het collectieve geheugen van de plek. We voelden dan ook de noodzaak om de link met het bestaande culturele erfgoed te bewaren door middel van welbepaalde ingrepen. En om de dialoog aan te gaan met de gemeenschap, om samen met hen een goede leefomgeving te creëren.

A+ Het gebruik van geometrische vormen en verhoudingen lijkt een rode draad in jullie individuele woningen. Is dit een esthetische taal die jullie met opzet opzoeken?

ER Onze aanpak wordt bepaald door het project in kwestie, vooral wanneer het een ingreep aan een bestaande structuur betreft. We doen veel onderzoek naar de huidige toestand en de specifieke gebruikte materialen en beginnen van daaruit te herwerken en reorganiseren. Dat onderzoek is het uitgangspunt van het project. Daarna gaan we aan de slag met de verhoudingen. Met die aanpak proberen we een bestaande structuur als het ware te verduidelijken en meer leesbaar maken.

DN We spelen ook met verhoudingen om een contra-intuïtief effect te bereiken. Architectuurcompositie stelt ons in staat te werken met verhoudingen, wat onze perceptie van een ruimte rechtstreeks beïnvloedt. Door de magie van verhoudingen kan een bescheiden huis er monumentaal gaan uitzien.

ER Een goed voorbeeld is het project RR, dat groter wil lijken dan het is. Het zomerhuis voor een jong koppel en hun twee kinderen staat aan de rand van het perceel. Het richt zich naar de binnenkant van het beboste terrein om daarin op te gaan, in plaats van uitzicht te bieden op het naburige veld. De hoofdgevel wordt geritmeerd door kolommen en geometrische openingen en straalt een gevoel van orde uit. Binnen wordt dit echter volledig losgelaten. Het interieur is een lange open ruimte, vrij en alleen onderbroken door vier volumes van telkens één materiaal.

Het denkproces verschilt niet echt van de manier waarop wij over tentoonstelling-opbouw nadenken, als composities van voorwerpen die in een soort architectonische structuur worden geplaatst.

(…)