Lina Bo Bardi & Giancarlo Palanti

Lina Bo Bardi is ongetwijfeld het bekendst om haar iconische gebouwen in Brazilië. De expo Lina Bo Bardi Giancarlo Palanti, Studio d’Arte Palma 1948-1951 die na Milaan en New York in Design Museum Gent te zien is, brengt daarentegen een verrassende collectie meubelstukken die aan de basis liggen van Bo Bardi’s Braziliaans traject.

In oktober 1946 verlaat het pasgetrouwd paar Lina Bo Bardi en Pietro Maria Bardi een door de oorlog verwoest Italië en maakt de oversteek van Napels naar Rio de Janeiro. Reizen mee: twee omvangrijke koffers vol schilderijen, meubels, boeken en kunstobjecten. De import en expositie van Italiaanse kunst en design slaat aan in Brazilië, en algauw wordt het economisch bloeiende São Paulo het nieuwe adres van Bardi’s kunstgalerie Studio d’Arte Palma.

Aanvullend op de verkoop van schilderijen en objecten aan de Braziliaanse elite, zetten de Bardi’s samen met architect Giancarlo Palanti een kleine workshop op met als doel het ontwerp van interieurs en wat Lina Bo Bardi beschrijft als de eerste poging tot de fabricatie van moderne meubels in Brazilië.

Bo Bardi en Palanti hebben beiden een achtergrond in het Milanees designmilieu, en de gezamenlijke meubellijn wordt een verrassende kruisbestuiving van Italiaanse vormentaal en lokale Braziliaanse materialen. Leder, staal, multiplex van lokale houtsoorten en knoop- en houtverbindingen karakteriseren vele meubels. Toch zijn de ontwerpen zijn erg verschillend, wat uitnodigt tot het raadspelletje: Bo Bardi of Palanti?

De indruk die Brazilië nalaat op Lina Bo Bardi, vindt zijn weerklank in haar meubelontwerpen. Zo ziet ze de hangmat, die op de Braziliaanse rivierboten tegelijkertijd als bed en zetel dient, als het perfecte ‘instrument’ voor rust door haar wiegende beweging en vorm die zich aanpast aan het lichaam. De hangmat lijkt dan ook een referentie aan een aantal leunstoelen van Studio d’Arte Palma met hangend zitvlak in leder en driepootstructuur in hout of staal.

Haar visie op structuur articuleert Lina in de ‘roadside chair’, een stoel die ze vervaardigt door drie takken net als een tipitent verticaal samen te binden en er aan één zijde horizontaal een vierde tak aan te bevestigen als zitvlak. De pragmatische aanpak en heldere constructielijn voelen architecturaal aan, wat aan P.M. Bardi’s woorden doet denken: “(…) Ze zag architectuur in elk object. Ik was er me altijd van bewust en begreep dat, voor Lina, design constructie betekende als in architectuur.”[i]

De tentoonstelling Lina Bo Bardi Giancarlo Palanti, Studio d’Arte Palma 1948-1951 in Design Museum Gent omvat unieke meubelstukken uit Brazilië samengebracht door Nina Yashar, oprichtster van de Milanese Nilufar Gallery. Space Caviar verzorgt de scenografie en plaatst elk meubel op een bakstenen podium.

[i] Vertaling door de auteur. Document, IB Archives, 1992 zoals geciteerd in Carboncini, A. & Zeuler, R.M. De A. Lima. (2018). Lina Bo Bardi. Giancarlo Palanti. Studio d’Arte Palma 1948-1951 (p. 18). Milaan: Nilufar. “(…) She emphasized the architectural aspect of a piece of furniture. She saw architecture in every object. I have always been aware and understood that, for Lina, design meant construction as in architecture.”

Exhibition: Lina Bo Bardi Giancarlo Palanti, Studio d’Arte Palma 1948-1951
When: 25 October 2019 – 16 February 2020
Where: Design Museum Gent
Info and tickets: designmuseumgent.be